Financiën

Algemene uitkering Gemeentefonds (V 52,7 miljoen euro)
Het resultaat op de algemene uitkering gemeentefonds bedraagt 52,7 miljoen euro voordelig. Het voordelige resultaat betreft de optelsom van een aantal afwijkingen die hierna worden toegelicht.

Landelijke ontwikkelingen 2022 (V 28,9 miljoen euro)
Het geraamde accres 2022 en daarop volgende jaren is in de septembercirculaire 2021 fors opwaarts bijgesteld. Dit komt zowel door een hogere geraamde loon- en prijsontwikkeling  in de Macro Economische Verkenning (MEV-raming) van het Centraal Planbureau als door een positieve volumeontwikkeling. Het kabinet heeft daarnaast vanaf 2022 aanvullende middelen uitgetrokken voor een aantal beleidsterreinen, zoals voor klimaatmaatmaatregelen. Daarnaast zijn de kosten voor het compenseren van de gedupeerden van de kinderopvangtoeslag en andere uitgaven zoals die in de zorg en de EU-afdrachten zijn opwaarts bijgesteld. Het effect van de septembercirculaire 2021 op het accres algemene uitkering bedraagt 8,4 miljoen euro.
Eerder was de oploop van de opschalingskorting voor 2020 en 2021 reeds bevroren. Besloten is om ook voor 2022 de oploop van de opschalingskorting te bevriezen. Dit betekent een incidenteel voordeel van 4,0 miljoen euro in 2022. Totaal bedraagt het effect op basis van de septembercirculaire 12,4 miljoen euro.

De stijgende uitgaven die voortvloeien uit het regeerakkoord leiden landelijk tot een toename van het accres gemeentefonds van 598 miljoen euro. Met het kabinet is afgesproken om het accres te bevriezen waarbij nog wel de loon- en prijsontwikkeling wordt geactualiseerd. Het hogere accres bedraagt dan 9,0 miljoen euro.

Op basis van de voorjaarsnota van het rijk is het accres in de meicirculaire 2022 bijgesteld. De hogere loon- en prijsontwikkeling leidt tot een opwaartse bijstelling en ook de rijksuitgaven liggen hoger. Op basis van afspraken met het Rijk is het accres bevroren. Het hogere accres in de meicirculaire 2022 bedraagt 410 miljoen euro. Dit is voor Groningen 6,2 miljoen euro.

De eindafrekening van de ruimte onder het plafond van het BTW compensatiefonds in 2021 wordt afgerekend in 2022 en leidt nog tot een extra ontvangst van 1,8 miljoen euro in 2022.
Vanwege de hogere ruimte onder het plafond van het BCF kan ook onze meerjarige raming  onderuitputting vanaf 2022 worden bijgesteld. We gingen uit van een onderuitputting van 2,8 miljoen euro per jaar en dit is bijgesteld naar 5,0 miljoen euro per jaar. Dat betekent een voordeel van 2,2 miljoen euro.

De septembercirculaire 2022 leidt tot een verlaging van de uitkeringsfactor (-10 punten) door actualisatie van de maatstaven. Dit betekent een negatieve bijstelling van 2,8 miljoen euro. Als gevolg van de afspraak om de accressen vast te zetten op de standen van de Voorjaarnota Rijk is er geen sprake van een accresbijstelling. De ruimte onder het plafond van het BCF (320,9 miljoen euro) is in de septembercirculaire verdeeld via de uitkeringsfactor. We gingen uit van een voordeel van 5 miljoen euro. Ons aandeel in de ruimte onder het plafond bedraagt 1,6% (=5,1 miljoen euro). Dat is een voordelige bijstelling van 0,1 miljoen euro.

Plaatselijke ontwikkelingen 2022 (V 13,6 miljoen euro)
De algemene uitkering gemeentefonds wordt verdeeld via diverse verdeelmaatstaven. De inschatting van de maatstaven is geactualiseerd ten opzichte van de ramingen zoals die zijn opgenomen in de primitieve begroting 2022. Dit doen we op basis van actuele informatie zoals deze wordt verstrekt door het CBS en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Per saldo betreft dit een actualisatie van 0,5 miljoen euro voordelig.
In de decembercirculaire 2022 zijn een aantal mutaties geweest die vanwege het tijdstip waarop deze mutaties bekend zijn gemaakt van in totaal 13,0 miljoen euro die niet meer verrekend konden worden met de betreffende programma’s.

Integratie- en decentralisatie uitkeringen (V 7,8 miljoen euro)
In totaal hebben we in 2022 voor 162,7 miljoen euro aan integratie- en decentralisatie uitkeringen ontvangen (over 44 verschillende uitkeringen). Het grootste deel hiervan heeft betrekking op integratie-uitkeringen (zoals Beschermd wonen, Voogdij/18+ en Participatie). In 2022 is hiervoor 114,4 miljoen euro ontvangen. Andere grote uitkeringen betreffen de decentralisatie-uitkering maatschappelijke opvang (19,0 miljoen euro) en de decentralisatie-uitkering voor vrouwenopvang (7,6  miljoen euro).
In de septembercirculaire 2022 is bijna 1,5 miljoen euro ontvangen voor de invoering van de omgevingswet. Omdat deze invoeringskosten bij de begroting 2022 al zijn betrokken in de opgaven valt dit bedrag vrij naar de algemene middelen.
In de decembercirculaire 2022 zijn bij 13 decentralisatie- en integratie uitkeringen mutaties geweest van in totaal 6,3 miljoen euro die vanwege het tijdstip waarop deze mutaties bekend zijn gemaakt niet meer verrekend konden worden met de betreffende programma’s.

Compensatie inkomstenderving corona 2021 (V 2,9 miljoen euro)
Van het rijk hebben wij over 2021 een bedrag van 2,9 miljoen euro ontvangen voor inkomstenderving in verband met corona. Dit betreft toeristenbelasting, parkeerbelasting, kwijtscheldingen en evenementenleges.

Bijstelling algemene uitkering 2020 en 2021 (N 0,5 miljoen euro)
De definitieve gegevens over de totale belastingcapaciteit zijn bekend. De belastingcapaciteit blijkt hoger dan aanvankelijk was geraamd. Deze bijstelling leidt voor 2020 tot een nadeel van 114 duizend euro.
In de septembercirculaire 2022 daalt de uitkeringsfactor met twee punten door de actualisatie van gegevens over het aantal huishoudens naar (oudere) leeftijdsgroep, minderheden en OAD (omgevingsadressendichtheid). Dit is een nadeel van 567 duizend euro. De ontwikkeling van de maatstaven (met name de maatstaf minderheden) leidt tot een voordelige bijstelling van 221 duizend euro. Per saldo is het nadelige resultaat over 2021 dan 346 duizend euro.

Budgetoverheveling (N 13,5 miljoen euro)
De raad heeft op 21 december 2022 besloten de budgetten op enkele deelprogramma’s (02.1 Kwaliteit van de leefomgeving, 04.2 College, raad, wijkontwikkeling en wijkvernieuwing en 04.4 Overhead en ondersteuning organisatie) te verhogen met als dekking de hogere verwachte bijdrage uit het Gemeentefonds op dit deelprogramma. Hiermee wordt het voordelig resultaat op het gemeentefonds verlaagd met 13,5 miljoen euro. Vanwege transparantie wordt de afzonderlijke overheveling zichtbaar gemaakt en niet gesaldeerd met het Gemeentefonds.

Onroerend zaakbelasting (V 1,2 miljoen euro)
We realiseren een meeropbrengst OZB van 1,2 miljoen euro. Dit wordt met name verklaard doordat de
economische waarde van de woningen en bedrijven in de stad hoger uit valt dan ten tijde van de berekening van de tarieven werd voorzien. Op dat moment waren de taxaties van de woningen en bedrijven niet afgerond en voor het niet getaxeerde deel hebben we aannames gedaan. In werkelijkheid vallen de taxaties hoger uit.

Logiesbelasting (N 121 duizend euro)
De aanslagen logiesbelasting worden pas na afloop van het belastingjaar opgelegd. Zo worden de aanslagen over 2022 pas in de tweede helft van 2023 opgelegd.  Als gevolg van de coronamaatregelen begin 2022 blijft het aantal overnachting achter bij de begroting, onder meer omdat de editie 2022 van Eurosonic Noorderslag volledig online heeft plaatsgevonden. Dit levert over 2022 een nadeel op van 342 duizend euro. Daarnaast zien we dat de afwikkeling van oude belastingjaren een voordeel oplevert van 221 duizend euro. Per saldo een nadeel van 121 duizend euro.

Resultaat treasury/financieringsfunctie (N 186 duizend euro)
Het treasuryresultaat over 2022 is per saldo 186 duizend euro nadelig. Op de lasten hebben wij een nadeel geboekt van 774 duizend euro, op de baten een voordeel van 588 duizend euro.
Korte Mismatch benutting
In 2022 hebben we gemiddeld 139 miljoen euro van de lange vermogensbehoefte met kort vermogen gefinancierd. Dit levert een rentevoordeel op van 1,044 miljoen euro. Ten opzichte van de begroting is er een voordeel van 94 duizend euro.

Rente Reserves & Voorzieningen
De boekwaarde van de reserves waarover rente wordt berekend lag per 1 januari 2022 hoger dan verwacht. Hierdoor ontstaat er in het resultaat een nadeel van 136 duizend euro.

Rente kapitaalverstrekking vaste activa
Op de rente kapitaalverstrekking vaste activa hebben we door rentetoerekening aan nieuwe investeringen een voordeel behaald van 40 duizend euro.

Rente kapitaalverstrekking grondexploitaties
In de begroting zijn de rentelasten over het beginsaldo van de verliesvoorziening grondexploitaties ten onrechte berekend tegen het grondexploitatie-rentepercentage van 1,52% in plaats van het voorgeschreven percentage van 2%. In werkelijkheid is de juiste systematiek gehanteerd. Dit leidt tot een nadeel 537 duizend euro. Daarnaast lag de boekwaarde van de grondexploitaties per 1-1-2022 lager dan begroot. Dit leidt tot een nadeel van 549 duizend euro.

Renteresultaat langlopende leningen
Het rentepercentage op nieuw aangetrokken langlopende leningen lag hoger dan begroot (1,60% in plaats van 0,75%). Aangezien de leningen grotendeels pas eind 2022 zijn aangetrokken, heeft dit geleid tot een beperkt nadeel van 59 duizend euro. Korte financiering heeft er grotendeels toe geleid dat er voor 110 miljoen euro minder aan nieuwe langlopende leningen is aangetrokken dan begroot. Dit heeft geleid tot een voordeel van 826 duizend euro. Door vervroegde aflossingen lag het renteresultaat op de uitstaande leningenportefeuille lager dan begroot, een nadeel van 50 duizend euro.

Rente Kort vermogen
Doordat in het eerste half jaar van 2022 sprake was van een negatieve rente op de aangetrokken kasgeldleningen in plaats van de begrote 0%, is een voordelig renteresultaat gerealiseerd van 149 duizend euro. Daarnaast is 25 duizend euro aan rente ontvangen voor het overtollige kasgeld dat bij het Rijk (schatkistbankieren) is uitgezet. Totaal voordeel bedraagt daarmee 174 duizend euro.

Overig treasury
Aan overige resultaten is een voordeel van 10 duizend euro behaald.

Aandelen/deelnemingen (voordeel 342 duizend euro)
Voor onze deelnemingen boeken wij een incidenteel voordeel van 342 duizend euro. Dit voordeel wordt vooral gerealiseerd door een hogere dividenduitkering van Enexis en de BNG van in totaal 355 duizend euro. Het resterende voordeel van 7 duizend euro betreft diverse renteverrekeningen.

Overig (V 59 duizend euro)
Het resultaat op de overige afwijkingen is 59 duizend euro voordelig.

In de begroting was een stelpost onvoorzien opgenomen van 173 duizend euro. Daarvan is op grond van het raadsbesluit van 26 januari 2022, nummer 5b een bedrag van 50 duizend euro ingezet voor de uitvoering van de motie ‘Onderzoek de rol van de overheid in het slavernijverleden’. Daarmee resteert een vrijval van het resterende budget van 123 duizend euro.